Blog

Pompy ciepła zdobywają coraz więcej zwolenników i użytkowników. Niewątpliwie wpływ na to ma rozwój technologii oraz coraz bardziej przystępna cena całej instalacji, pozwalająca na spopularyzowanie tego rozwiązania. Przeciwnicy ogrzewania z ziemi lub instalacji pompy ciepła na powietrze są przekonani, że te opcje nie sprawdzają się w polskim klimacie. Czy słusznie? Warto poznać zasady działania różnych pomp ciepła. 

Czym jest pompa ciepła i do czego służy w domu?

Pompa ciepła to jedna z nowszych technologii ogrzewania pomieszczeń, wpisujących się w trend korzystania z odnawialnych źródeł energii. Jest niskotemperaturowym urządzeniem grzewczym, pozyskującym energię znajdującą się w ziemi, powietrzu i wodzie. Jej efektywność i ekonomiczne działanie jest uzależnione od starannego wyboru źródła ciepła.

Pompa ciepła – zasada działania

Opiera się ona na ciągłych przemianach fizycznych (sprężaniu, rozprężaniu, parowaniu i skraplaniu), które umożliwiają transport ciepła z miejsca jego pozyskania do odbiornika położonego powyżej. 

Sposób jej działania przypomina działanie lodówki lub klimatyzacji samochodowej. Wymiennik ciepła (zwany parownikiem) zazwyczaj posiada czynnik roboczy (glikol, solanka), który ulega odparowaniu, odbierając ciepło z dolnego źródła. Para zostaje zassana i sprężona, co podnosi jej temperaturę. W takiej postaci trafia do skraplacza, gdzie gorący i sprężony czynnik ulega rozprężeniu i automatycznemu schłodzeniu (działając podobnie jak różne substancje w sprayu), oddając ciepło do docelowego wykorzystania (ogrzanie wody lub powietrza). 

Pompa ciepła jest zasilana sprężarką z silnikiem elektrycznym lub sprężarką spalinową, zasilaną gazem. Na korzyść drugiego rozwiązania przemawia niższa cena gazu oraz długa żywotność silników w gazowych pompach ciepła.

Rodzaje pomp ciepła

Rozróżnia się je na podstawie sposobu pozyskiwania i przekazywania energii. 

• Solanka/woda — ciepło jest pozyskiwane z gruntu, przy pomocy wymiennika zawierającego roztwór glikolu (solankę). To najczęściej stosowane rozwiązanie, gdzie występują dwa rodzaje wymienników: pionowe (odwierty o głębokości ok. 150 m, w których umieszczona jest rurka w kształcie litery U) oraz poziome (tzw. kolektory, w których wymiennikiem ciepła są rurki, ułożone poziomo w ziemi, na głębokości ok. 1,5 m). Ciepło ze skraplacza zazwyczaj ogrzewa wodę w instalacji centralnego ogrzewania.
• Woda/woda — ciepło jest pozyskiwane z wody (z jeziora, rzeki, studni itp.). Parownik jest ogrzewany wodą, natomiast skraplacz oddaje ciepło również do wody zasilającej instalację centralnego ogrzewania. 
• Powietrze/woda — ciepło jest pozyskiwane z powietrza. Parownik jest ogrzewany powietrzem, natomiast skraplacz oddaje ciepło do wodnej instalacji zasilającej centralne ogrzewanie.
• Powietrze/powietrze — parownik ogrzewany jest przy pomocy powietrza, natomiast ciepło ze skraplacza przekazywane jest do pomieszczeń przy pomocy nawiewu wentylatora.
• Woda/powietrze — ciepło pozyskiwane jest z wody, natomiast do pomieszczeń przekazywane jest za pomocą ciepłego nadmuchu.

Czy pompa ciepła sprawdzi się w każdym domu?

 W każdym! Jeżeli działka jest duża nie będzie problemu z ułożeniem poziomego wymiennika gruntowego, natomiast przy niewielkiej działce stosowane jest droższe rozwiązanie, ale jednocześnie o dużej wydajności — wymiennik pionowy. Powietrzna pompa ciepła nie posiada tego typu wymogów i możliwa jest do zamontowania w każdych warunkach.

Gdzie warto zamontować pompę ciepła?

Pompy ciepła bardzo dobrze współpracują z ogrzewaniem podłogowym oraz sprawdzają się w domach pasywnych, choć oczywiście mogą znaleźć zastosowanie w każdym innym domu. Służy jako pompa do ogrzewania ciepłej wody użytkowej oraz dla centralnego ogrzewania. Pompy ciepła powietrzne natomiast pozwalają na rozprowadzanie ogrzanego powietrza w chłodniejsze dni. Niektóre z nich mogą również działać jako klimatyzacja latem. 

Pompa ciepła – w jakich przypadkach warto z niej zrezygnować?

W zasadzie nie ma przeciwwskazań do jej instalacji. Jeden z bardziej popularnych mitów na temat pompy ciepła mówił o jej pracy wyłącznie w temperaturze dodatniej, tymczasem współczesne, unowocześnione urządzenia pracują w zakresie od -25°C do +45°C. Istnieją również pompy przystosowane do pracy w klimacie znacznie surowszym niż w Polsce. Od wielu lat są one używane i sprawdzają się np. w Szwecji.

Warto również podkreślić, że przekonanie o malejącej wydajności pomp wraz z obniżaniem temperatury otoczenia jest częściowo uzasadnione, jednak nawet przy dużym mrozie, bilans energetyczny będzie dodatni. Ciepła w powietrzu nie ma dopiero przy -273°C (zero bezwzględne).

Decydując się na instalację pompy ciepła i niemały wydatek w związku z tym, trzeba pamiętać, że większość producentów określa jej żywotność na ok. 20 lat.