System wymiany powietrza jest niezbędnym elementem każdego budynku. Naturalna – grawitacyjna wentylacja domu to najprostsze i najczęściej spotykane rozwiązanie. Decyzja o wyborze rodzaju systemu wentylacyjnego zapada już na etapie projektowania danej budowli. W jakim przypadku można zdecydować się na grawitacyjną wymianę powietrza i jak to w ogóle działa?
Spis treści
Wentylacja grawitacyjna w domu – gdzie się sprawdzi?
Prawidłowe działanie systemu grawitacyjnego w domu zależy od kilku czynników. Przede wszystkim sprawdzi się on wszędzie tam, gdzie możliwe będzie zainstalowanie kanałów odpowiedniej wysokości i zapewnienie tym samym sprawnej wymiany powietrza. Zazwyczaj warunki te spełniają domy posiadające piętro, ewentualnie budynki z poddaszem użytkowym – chodzi bowiem o możliwość zainstalowania przewodu o wysokości minimum trzech metrów. System ten będzie też znacznie lepiej działał w strefie klimatu umiarkowanego (większość dni w roku o temperaturze otoczenia niższej w stosunku do tej panującej wewnątrz domu) niż w krajach gorących.
Uwaga! Sprawnie działająca instalacja musi spełniać określone kryteria: ilość powietrza, które podlega cyklicznej wymianie co godzinę, powinna być równa kubaturze pomieszczenia, albo wynosić trzydzieści metrów sześciennych na osobę. Porównując obydwie wartości, należy sugerować się tą większą.
Jak działa system wentylacji grawitacyjnej?
Wentylacja grawitacyjna wykorzystuje zjawisko efektu kominowego, polegającego na naturalnym ruchu ciepłego powietrza ku górze (ze względu na jego mniejszą gęstość). Powietrze wewnątrz domu jest zazwyczaj cieplejsze od powietrza otoczenia na zewnątrz, więc powstający ciąg w kanałach wentylacyjnych powoduje jego mieszanie i stałą wymianę.
Dopływ świeżego powietrza jest możliwy dzięki specjalnym napowietrznikom montowanym w oknach lub nawiewom instalowanym w ścianach. Dawniej rolę tę spełniały naturalne nieszczelności stolarki okiennej i drzwiowej, ale po udoskonaleniu produkcji, która daje dziś niemal w pełni szczelne drzwi i okna, systemy dostarczające powietrze z zewnątrz stały się koniecznością.
Fot. Widziane od strony dachu wyloty przewodów wentylacji grawitacyjnej (ich wymiary i liczba są zależne do konkretnego projektu).
Wentylacja grawitacyjna w domu – wady i zalety
Wiele osób zastanawia się, czy klimatyzacja może zastąpić wentylację. Naturalny system wentylacji zdecydowanie dominuje w budownictwie jednorodzinnym. Wpływ na to ma prostota i ekonomia takiego rozwiązania. Niestety, jak każdy system wentylacyjny, również wentylacja grawitacyjna ma zalety i wady.
Zalety systemu wentylacji grawitacyjnej
- Wentylacja grawitacyjna jest ekonomiczną opcją. To jedno z najtańszych rozwiązań budowlanych – zwłaszcza, jeżeli na etapie projektowania przewody wentylacyjne zostaną zgrupowane w jednym lub w dwóch kominach. Do budowy kanałów używa się gotowych elementów systemowych, które nie wymagają fundamentu, co znacznie obniża koszt całej inwestycji.
Wiele osób próbuje znaleźć odpowiedź na pytanie, czy można ułożyć przewody wentylacji grawitacyjnej w poziomie.
Nie, nie jest to możliwe, ponieważ siła grawitacji działa w płaszczyźnie pionowej. Poziome przewody wymagają wentylacji mechanicznej.
- System wentylacji grawitacyjnej pracuje bezgłośnie.
- Wentylacja ta jest bezobsługowa. To wygodne rozwiązanie z rodzaju tych “zainstaluj i zapomnij”.
- System w ogóle nie potrzebuje zasilania.
Wady wentylacji grawitacyjnej
- Wentylacja ma zróżnicowaną skuteczność. Jej sprawność zależy od siły ciągu w kanałach, a ta wzrasta wraz z wysokością przewodów wentylacyjnych. W domach niskich zatem długość kanałów może okazać się niekiedy niewystarczająca. Optymalnie powinna ona wynosić trzy – cztery metry od kratki wentylacyjnej umieszczonej w ścianie.
Funkcjonowanie systemu zależy od warunków atmosferycznych. Jeżeli temperatura otoczenia zrównuje się z tą wewnątrz domu albo ją przewyższa (na przykład w upalne letnie dni) wentylacja grawitacyjna praktycznie przestaje działać. W sytuacji odwrotnej, kiedy temperatura wewnątrz jest znacznie wyższa od temperatury na zewnątrz, następuje szybka utrata ciepła.
- W przypadku systemu grawitacyjnego nie można odzyskać ciepła z wywiewanego powietrza ani filtrować powietrza nawiewanego do budynku.
