Projekt wentylacji w domu jednorodzinnym powinien powstać już na etapie jego projektowania i/lub planowania budowy. Prawidłowo skonstruowana zapewni odpowiednią wymianę powietrza w całym budynku. Niezależnie od tego, czy projekt zakłada budowę wentylacji w domu jednorodzinnym parterowym, piętrowym, szkieletowym drewnianym czy murowanym, warunkiem jej skutecznego działania jest przestrzeganie obowiązujących norm i przepisów oraz staranne wykonanie zgodnie ze sztuką. Jak zatem stworzyć skuteczny system wentylacji w każdym budynku? Co wybrać – wentylację mechaniczną czy grawitacyjną? Podpowiadamy, na co należy zwrócić uwagę, planując wentylację w domu jednorodzinnym.
Spis treści
Kiedy wentylacja w domu jednorodzinnym jest skuteczna?
O prawidłowej pracy układu wentylacyjnego można mówić wtedy, gdy wystarczająca ilość powietrza w odpowiednim czasie zostaje wymieniona w poszczególnych pomieszczeniach domu. Jest ona precyzyjnie określona obowiązującymi przepisami: wymianie powinna podlegać ilość powietrza równa kubaturze danego pomieszczenia lub 30 m3/h na każdą przebywająca w domu osobę. Porównując te dwie wielkości (kubaturę i ilość powietrza dla mieszkańców domu) należy wybrać większą.
Chcesz wiedzieć więcej? Dowiedz się również, jaką wentylację w domu jednorodzinnym warto zastosować – rodzaje wentylacji.
Wentylacja w domu jednorodzinnym – obowiązujące przepisy
Normy dotyczące wentylacji w domu jednorodzinnym reguluje „Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.” (Dz. U. Nr 75 poz. 690 z 2002 r., z późniejszymi zmianami).
Od 1 stycznia 2018 r. zostały zaostrzone wymagania dotyczące urządzeń wentylacyjnych w pomieszczeniach służących do przygotowywania posiłków oraz możliwości, jakie są dostępne w zakresie wentylacji pomieszczeń z aneksem kuchennym:
- W pomieszczeniach połączonych z aneksem kuchennym dopuszczalna jest wyłącznie instalacja elektryczna. Jednocześnie rodzaj wentylacji (grawitacyjna, mechaniczna, hybrydowa) nie podlega ograniczeniom.
- Jeżeli aneks kuchenny nie posiada okna i jest połączony z ciągiem komunikacyjnym (na przykład z przedpokojem) rodzaj dopuszczalnej instalacji wentylacyjnej zależy od instalacji w kuchni:
- w przypadku gazowej — niedozwolona jest wentylacja grawitacyjna lub mieszana (hybrydowa).
- w przypadku elektrycznej — rodzaj wentylacji jest dowolny.
Czy można zastosować wentylację w domu bez komina?
Pomieszczenia bez kominów, w których wymiana powietrza odbywa się jedynie przy udziale zamontowanych w ścianie kratek wentylacyjnych, nie powinny być użytkowane. Nie ma tutaj skutecznej wymiany powietrza, wilgoć nie jest sprawnie usuwana i po pewnym czasie pojawiają się zawilgocenia, bakterie i grzyb na ścianach. Meble i ściany ulegają stopniowemu niszczeniu.
W takim domu można zamontować wentylację mechaniczną dla każdego z pomieszczeń, instalując kilka wentylatorów (w tym również na zewnątrz budynku).
Dostępne są również gotowe kanały wentylacyjne, mocowane do ścian i sufitów. Rozwiązanie to wymaga dodatkowej obróbki estetycznej (obudowy z płyty k-g, drewna etc.) w celu ukrycia nieatrakcyjnej wizualnie konstrukcji.
Na jaki system wentylacyjny postawić w domu jednorodzinnym?
Po analizie ilości potrzebnego powietrza, sposobu konstrukcji danego budynku i szeregu różnych uwarunkowań technicznych projektanci podpowiadają, jaki rodzaj wentylacji sprawdzi się najlepiej w konkretnym miejscu. Do wyboru są dwa rodzaje: wentylacja grawitacyjna oraz wentylacja mechaniczna. Trzecia możliwość — wentylacja hybrydowa jest kombinacją dwóch poprzednich.
Wentylacja grawitacyjna w domu jednorodzinnym
Wentylacja grawitacyjny o najbardziej popularny sposób wentylacji w budownictwie jednorodzinnym. Opiera się on na różnicy temperatur (i tym samym na gęstości) powietrza na zewnątrz i wewnątrz domu. Chłodne powietrze napływa z zewnątrz przez nawiewniki w oknach, a ciepłe jest usuwane przez kominy wentylacyjne. Problem z instalacją grawitacyjną zaczyna się w momencie, kiedy temperatury powietrza zrównują się ze sobą i system przestaje działać. Efektywność grawitacyjnej wymiany powietrza jest najwyższa w temperaturze powietrza na zewnątrz 10 do 15°C. Przy znacznych ochłodzeniach wymiana powietrza zachodzi zbyt szybko, podczas wysokich temperatur z kolei instalacja taka praktycznie przestaje działać w ogóle. Do pewnego stopnia można temu zaradzić, montując tak zwane nasady hybrydowe na ujścia kanałów wentylacyjnych.
Przeczytaj również: wentylacja grawitacyjna – działanie, wady i zalety.
Projekt wentylacji mechanicznej domu jednorodzinnego
Najczęściej wykonuje się go na podstawie projektu domu. Zawiera kilka kluczowych informacji oraz obliczeń niezbędnych do wykonania całości. Projekt i schemat wentylacji mechanicznej w domu jednorodzinnym powinny uwzględniać między innymi:
- liczbę, przebieg i średnice potrzebnych kanałów wentylacyjnych,
- liczbę i rodzaj potrzebnych elementów w danym systemie wentylacyjnym (części nawiewne i wywiewne),
- lokalizację i parametry centrali wentylacyjnej do domu jednorodzinnego,
- obliczenia dotyczące ilości potrzebnego powietrza i szybkości jego przepływu,
- opis techniczny zastosowanych urządzeń (parametry techniczne, sposób i zasada działania instalacji wentylacyjnej etc.).
Wentylacja nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepła (rekuperatorem)
Ten typ instalacji działa w sposób wymuszony, a więc niezależny od niekorzystnych warunków atmosferycznych. Dodatkowo istnieje również możliwość odzysku ciepła ze zużytego powietrza. Służy temu rekuperator, którego skuteczność sięga nawet 90%.
Zależy ona między innymi od zastosowanego wymiennika ciepła. Najczęściej spotykanym rozwiązaniem jest wymiennik krzyżowy, pozwalający na zatrzymanie około połowy ciepła z usuwanego powietrza. Droższym rozwiązaniem jest wymiennik krzyżowo-prądowy, którego sprawność osiąga nawet 90%. Jest on również większy od swojego poprzednika, a więc trzeba zaplanować jego odpowiednie umiejscowienie. Wymiennik rotacyjny jest rzadko spotykany w domach, ze względu na wysoka cenę. Pozwala na odzyskanie ciepła i wilgoci z wywiewanego powietrza.
Każdy system wentylacyjny w domu jednorodzinnym powinien zostać indywidualnie zaprojektowany z uwzględnieniem liczby mieszkańców i specyfiki danego domu. Tylko wtedy instalacja będzie optymalna, jeśli chodzi o jej wydajność.
